Rezerwat przyrody „Góra Chełmo” został powołany zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 23 listopada 1967 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 67 poz. 330). Kolejnymi aktami prawnymi w sprawie rezerwatu były: obwieszczenie Nr 2/2001 Wojewody Łódzkiego z dnia 2 października 2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody na terenie województwa łódzkiego utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z 2001 r. Nr 206, poz. 2976) oraz zarządzenie Nr 33/2010 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Góra Chełmo” (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego Nr 176, poz. 1446).

Rezerwat posiada plan ochrony ustanowiony zarządzeniem Nr 28/2013 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Góra Chełmo” (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego poz. 3548), zmienionym Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 15 stycznia 2015 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego poz. 142).

Nadzór nad obszarem sprawuje zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi, Regionalny Konserwator Przyrody w Łodzi.

Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie wzgórza porośniętego lasem mieszanym, zbudowanego z piaskowców dolnokredowych, będącego ostańcem, oraz leżącego tam grodziska.

Cele ochrony rezerwatu realizuje się poprzez:

• umożliwienie swobodnego przebiegu procesów naturalnych na całej powierzchni rezerwatu;
• zachowanie, aż do biologicznej śmierci, okazów starych drzew rodzimych gatunków, a także pozostawianie w całości martwych i zamierających drzew stojących bądź przewróconych;
• eliminowanie i monitoring gatunków roślin obcych, inwazyjnych;
• próbę ograniczenia antropopresji na rezerwat.

Rezerwat reprezentuje walory krajobrazowe o charakterze przyrodniczym i historyczno-kulturowym. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu, na którą poza czynnikami naturalnymi duży wpływ wywarła działalność człowieka.

W szczytowej części wzgórza znajdują się pozostałości po średniowiecznym grodzisku z X wieku, natomiast na południowym i zachodnim stoku nieczynne kamieniołomy i wciąż eksploatowane odkrywki. Zbocze od strony północnej, ma charakter skalnego urwiska wzniesionego pionową ścianą wysokości od 5 do 10 m. Urwisko, w którym odsłaniają się piaskowce, jest cennym krajobrazowo elementem rezerwatu.

Eksploatacja piaskowca była tu prowadzona już we wczesnym średniowieczu. Teren rezerwatu jest określany, jako jeden z najsłabiej zbadanych od strony archeologicznej obiektów w Polsce centralnej (Sikora 2008).